Jak działa detektor wielogazowy? – Zasady i zastosowanie

Jak działa detektor wielogazowy? – Zasady, technologie i zastosowanie w przemyśle

W środowiskach przemysłowych, gdzie występuje ryzyko wycieku gazów, detektor wielogazowy to nie luksus – to obowiązek. Odpowiednio dobrany i regularnie serwisowany miernik gazu może uratować życie, zapobiec katastrofie i uchronić firmę przed poważnymi konsekwencjami finansowymi. W tym artykule dokładnie wyjaśniamy, jak działa detektor gazu, jakie są jego typy, gdzie się go używa i dlaczego jest kluczowy dla bezpieczeństwa.

Krótka historia detekcji gazów

Pierwsze metody wykrywania gazów w kopalniach opierały się na… zwierzętach. Kanarki służyły jako biologiczne wskaźniki obecności metanu lub braku tlenu. Dziś zamiast ptaków mamy zaawansowane czujniki gazu, które w czasie rzeczywistym analizują powietrze i ostrzegają o zagrożeniu. Technologia ta rozwinęła się dynamicznie wraz z przemysłem naftowym, chemicznym i energetycznym.

Co to jest detektor wielogazowy?

Detektor wielogazowy, nazywany również eksplozymetrem, to urządzenie do jednoczesnego monitorowania kilku gazów. W jednej obudowie znajduje się zestaw sensorów, które mogą wykrywać:

• tlen (O₂) – niedobór lub nadmiar,
• tlenek węgla (CO) – bezwonny, silnie toksyczny gaz,
• siarkowodór (H₂S) – gaz trujący o zapachu zgniłych jaj,
• metan (CH₄) i inne gazy wybuchowe (LEL),
• dwutlenek węgla (CO₂) – wykrywany przez czujnik dwutlenku węgla.

W zależności od potrzeb branży dostępne są modele przenośne, kieszonkowe oraz bardziej zaawansowane detektory z funkcjami rejestracji danych i transmisji bezprzewodowej.

Jakie technologie wykrywania gazów są stosowane?

Działanie czujnika gazu opiera się na konkretnym mechanizmie detekcji:

• Elektrochemiczny czujnik gazu – idealny do gazów toksycznych (CO, H₂S), oparty na mikroreakcjach chemicznych.
• Katalityczny czujnik (pellistor) – wykrywa gazy palne i wybuchowe, szczególnie metan i propan.
• Podczerwień (IR) – stosowana m.in. w miernikach CO₂; bardzo stabilna, odporna na wilgoć.
• Czujniki półprzewodnikowe – szerokozakresowe, tanie, ale mniej dokładne – raczej do użytku ogólnego.

Najbardziej zaawansowane urządzenia, takie jak WatchGas QGM, łączą różne technologie, by zapewnić maksymalne pokrycie zagrożeń.

Alarm i reakcja – jak zachowuje się detektor?

W przypadku wykrycia niebezpiecznego stężenia gazu, detektor uruchamia sygnały:

• dźwiękowe (alarm akustyczny),
• wizualne (migające diody LED),
• wibracyjne – w głośnym otoczeniu.

W wielu modelach można ustawić dwa poziomy alarmowe: ostrzegawczy i krytyczny. Niektóre mierniki gazu zapisują dane do wewnętrznej pamięci – to przydatne w razie dochodzenia po incydencie.

Jak często należy wykonywać kalibrację i test bump?

Bez odpowiedniej obsługi nawet najlepszy miernik gazu zawiedzie. Dlatego niezbędna jest:

• Kalibracja detektorów gazu – co 3 do 6 miesięcy, w zależności od warunków pracy.
• Bump test – szybki test działania, zalecany przed każdym użyciem.

Te dwa procesy to podstawa serwisu. Użytkownicy powinni pamiętać, że np. czujnik dwutlenku węgla może z czasem dryfować – wymaga więc kalibracji pod specjalistycznym gazem wzorcowym.

Gdzie stosuje się detektory wielogazowe?

Lista branż jest długa:

• stocznie, rafinerie, przemysł petrochemiczny,
• kopalnie, oczyszczalnie ścieków, przemysł biogazowy,
• przemysł spożywczy (kontrola CO₂ w chłodniach),
• logistyka i transport chemikaliów,
• budownictwo – kontrola zamkniętych przestrzeni (kanały, zbiorniki).

W tych miejscach detektor metanu, eksplozymetr czy czujnik tlenku węgla może decydować o życiu.

Typowe błędy przy użytkowaniu detektorów gazu

Wielu użytkowników nieświadomie popełnia błędy, które obniżają skuteczność pomiarów:

• używanie po długim przechowywaniu bez bump testu,
• brak dokumentacji z kalibracji – problem przy audycie BHP,
• praca w strefach Ex bez certyfikatu ATEX,
• nieodpowiednia konfiguracja alarmów,
• brak przeszkolenia operatorów.

Dlatego warto korzystać z pomocy firm takich jak Safe Life, które oferują nie tylko sprzedaż, ale też serwis, kalibrację i szkolenia.

Jak dobrać odpowiedni miernik gazu?

Dobór urządzenia zależy od:

• rodzaju zagrożeń (toksyczne, wybuchowe, duszące),
• liczby wykrywanych gazów – 2, 3, 4 lub 5-gazowe modele,
• środowiska pracy (Ex, wilgoć, temperatura),
• mobilności – detektor przenośny czy stacjonarny?,
• funkcji dodatkowych – rejestracja danych, łączność BLE, sygnał GPS.

👉 Sprawdź naszą ofertę mierników:
Detektory i eksplozymetry

Podsumowanie

Detektor wielogazowy to nie tylko urządzenie – to zaufany strażnik bezpieczeństwa. Dzięki nowoczesnym technologiom, odpowiedniemu serwisowi i profesjonalnemu doborowi sprzętu, możliwe jest skuteczne zarządzanie ryzykiem gazowym w każdej branży. Nie lekceważ zagrożenia – jeden czujnik może uratować życie.

Masz pytania?

Skontaktuj się z nami – doradzimy, czy potrzebujesz miernika CO₂, detektora metanu czy kompleksowego rozwiązania 5-gazowego.

📞 Zadzwoń: 577 998 005 / 577 998 006
📩 Napisz: biuro@safelife.com.pl
🌐 Sprawdź: safelife.net.pl